ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Το μυστικό που δεν θα βρεις στους χάρτες, αλλά θα ανακαλύψεις μόνο αν ρωτήσεις, είναι ότι από το Αμμούδι, δίπλα στην παραλία του Φοίνικα, ξεκινά ένας γενικά βατός χωματόδρομος που σου επιτρέπει να φτάσεις μέχρι τον Αγιο Παύλο, πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι αν ξαναγύριζες από το Σπήλι για να κινηθείς στην άσφαλτο. Στη διαδρομή αυτή απολαμβάνεις το Λιβυκό σε όλο του το μεγαλείο. Μικρές και μεγάλες παραλίες εναλλάσσονται, πάντα στη σκιά του Σιδερώτα, στα δεξιά σου: Αγ. Ειρήνη, Αγ. Φωτεινή, Λίγκρες – τα ονόματα δεν έχουν σημασία, βλέπεις, διαλέγεις και παίρνεις! Κάποια στιγμή καταλαβαίνεις ότι έφτασες στην Τριόπετρα, καθώς βρίσκεσαι αντιμέτωπος με τους τρεις χαρακτηριστικούς βράχους – σύμβολο της μεγάλης παραλίας. Ομως το καλύτερο, το διαφορετικό ακολουθεί αμέσως μετά. Ο λόγος για τον Αγιο Παύλο. Εδώ τη διαφορά την κάνουν οι περίφημοι αμμόλοφοι που ορθώνονται σαν τείχος πάνω από την τεράστια παραλία, αποτελώντας ταυτόχρονα πρόκληση για τη φυσική σου κατάσταση. Κάπου εδώ ολοκληρώνεται η εναλλαγή των τόσο διαφορετικών εικόνων που προσφέρει η περιοχή. Από το ποτάμι με τους φοίνικες στους αμμόλοφους και από τα πολύβουα θέρετρα στις ερημικές παραλίες, στους ανέγγιχτους από τον τουρισμό οικισμούς. Δύσκολο να φύγεις ανικανοποίητος, ό,τι και αν έχεις ζητήσει… ΠΩΣ ΠΑΜΕ Τα νότια παράλια του νομού Ρεθύμνου μπορείτε να τα προσεγγίσετε με Ι.Χ. αυτοκίνητο με το οποίο θα έρθετε είτε από Ρέθυμνο (Ρέθυμνο-Πλακιάς: 36 χλμ./45-55 λεπτά, Ρέθυμνο – Αγ. Γαλήνη: 55 χλμ./ 1 ώρα), είτε από Χανιά (Ρέθυμνο-Χανιά: 59 χλμ./45 λεπτά), είτε από Ηράκλειο (Ηράκλειο-Αγ. Γαλήνη: 78 χλμ./1,5 ώρα). Τ/210

Στη νότια ακτογραμμή του νομού Ρεθύμνου, στη σκιά του Ψηλορείτη, το βαθύ μπλε του πελάγους στήνει το δικό του σκηνικό με πανέμορφες παραλίες που εναλλάσσονται στα μάτια του ταξιδιώτη. Οι ορεινοί όγκοι που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της Κρήτης και φυσικά δίνουν το «παρών» και στο νομό Ρεθύμνου καθορίζουν όχι μόνο την άγρια ομορφιά του μεγαλύτερου νησιού της Ελλάδας, αλλά και τις ιδιαιτερότητες της επικοινωνίας μεταξύ της βόρειας και νότιας ακτής του. Αναπόφευκτα, το οδικό δίκτυο βρίσκεται αρκετές φορές αγκαλιά με κάποιο γκρεμό ή ερωτοτροπεί με κάποιο φαράγγι, αλλά οι εξαιρετικές παραλίες του Λιβυκού πελάγους αποτελούν την ανταμοιβή για τον κουρασμένο ταξιδιώτη. Στην περίπτωσή μας ανακαλύπτουμε -για άλλη μια φορά- τις ομορφιές της ακτογραμμής που συνδέει την κοσμοπολίτικη -αλλά πάντα «κουκλίστικη»- Αγία Γαλήνη, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Παύλος, Τριόπετρα, Λίγκρες, με τη φημισμένη Μονή Πρέβελη, Δαμνόνι, Σχοινάρια, την παραλία του Φοίνικα και τον Πλακιά. Θα είτε από κοντά το εξαιρετικής ομορφιάς φοινικόδασος στη διεθνώς γνωστή παραλία του Φοίνικα, κάτω από τη Μονή του Πρέβελη.

ΑΓΙΑ ΓΑΛΗΝΗ

Αρκεί να βρεθείς έστω και μία φορά στην Αγία Γαλήνη για να συγκρατήσεις τη μοναδική εικόνα που προσφέρουν τα σκαρφαλωμένα στο βράχο -παντός είδους- λευκά οικοδομήματα από τη μια και το μικρό λιμανάκι με τα ψαροκάικα από την άλλη. Σωστή ζωγραφιά, με σαφώς νησιώτικες επιρροές – και είναι αυτό ακριβώς το στοιχείο που έκανε το κάποτε ανύπαρκτο αυτό χωριό διάσημο σε όλο τον κόσμο. Η διασημότητα έφερε βεβαίως τη σχετική τουριστική κίνηση, η Αγ. Γαλήνη έχει πλέον το στοιχείο του κοσμοπολιτισμού διάχυτο στα σοκάκια της, αλλά όμορφη δεν έπαψε να είναι. Και αν είσαι τυχερός να μπλεχτείς με κάποια παρέα ντόπιων, θα ανακαλύψεις την αυθεντικότητα της Κρήτης πίνοντας ρακή και ακούγοντας να απαγγέλλουν κάποια μαντινάδα: «Πήρε ο βοριάς τα ρούχα μου, Κι ο νότος τ’ άρματά μου, Και μια βαθιά μελαχρινή, Μου πήρε την καρδιά μου.» Θέλοντας και μη, λοιπόν, η Αγία Γαλήνη (που διεκδικεί μάλιστα την «πατρότητα» του Δαίδαλου και του Ικαρου) αποτελεί σημείο αναφοράς για όλη τη νότια ακτή του νομού Ρεθύμνου. Παρόλο που οι δυνατότητες για εκδρομικές εξορμήσεις δεν αφορούν μόνο τη θάλασσα, αλλά και το βουνό. Η ανάβαση στα περίπου 600 μέτρα όπου μας περιμένουν οι Μέλαμπες επιβάλλεται για δύο λόγους: ο ένας είναι η εκπληκτική θέα προς τον Ψηλορείτη, ο άλλος είναι η αυθεντικότητα του χωριού που στέκει μακριά από τον τουρισμό. Εξάλλου οι Μέλαμπες «γέννησαν» την Αγία Γαλήνη: από εδώ κατέβηκαν οι πρώτες οικογένειες που έβαλαν τα θεμέλια του όμορφου οικισμού.

ΚΟΥΡΤΑΛΙΩΤΙΚΟ ΦΑΡΑΓΓΙ – ΠΛΑΚΙΑΣ

Οι πανέμορφες παραλίες που εναλλάσσονται κατά μήκος της «Λιβυκής» ακτογραμμής, δυτικά της Αγίας Γαλήνης, είναι ό,τι καλύτερο έχει να σου προσφέρει ο Νότος του Ρεθύμνου το καλοκαίρι. Ξεκινώντας από τη μικρή, απόμερη παραλία του Αγ. Γεωργίου, περίπου πέντε χιλιόμετρα από την Αγ. Γαλήνη, και καταλήγοντας στην τεράστια παραλία του Πλακιά και ακόμα πιο πέρα, στην παραλία του Κόρακα, στο Ροδάκινο. Ο δρόμος που οδηγεί στο άλλο άκρο του άξονα της εξερεύνησής μας αποχαιρετά τη θάλασσα έχοντας για φόντο τον Ψηλορείτη και ελίσσεται στη συνέχεια μεταξύ των ορέων Κέδρος και Σιδερώτας προσφέροντας χαρακτηριστικές εικόνες του κρητικού τοπίου, με τις ελιές και τις γυμνές βουνοκορφές να δίνουν το στίγμα της μεγαλονήσου. Κομβικό σημείο το Σπήλι, 24 χιλιόμετρα από την Αγ. Γαλήνη και 26 από το Ρέθυμνο, φημίζεται για τα νερά που τρέχουν από τις λεοντόμορφες κρήνες στην πλατεία με τα πλατάνια και, αν κινείσαι σε χαλαρούς ρυθμούς, δεν θα πεις όχι σε μια στάση για ένα δροσιστικό καφεδάκι και μια βόλτα στα γραφικά σοκάκια του. Λίγο μετά, σειρά έχει το επιβλητικό Κουρταλιώτικο φαράγγι, που είναι ό,τι πιο όμορφο υπάρχει στη διαδρομή μέχρι την Πρέβελη και τον Πλακιά. Οι πανύψηλοι βράχοι προκαλούν δέος και η στάση στο πλάτωμα, αμέσως μετά το στενό πέρασμα, επιβεβλημένη. Είτε έχεις σκοπό να φωτογραφίσεις είτε απλώς να απολαύσεις τις μοναδικές εικόνες. Μόνο που καλό είναι να έχεις υπόψη σου ότι εδώ ο αέρας χτυπάει… κούρταλα (παλαμάκια). Οταν φυσάει, δεν αστειεύεται. βλέπεις να κουνιούνται και οι πέτρες στην άσφαλτο! Ο γραφικός Ασώματος μας περιμένει μετά την έξοδο του φαραγγιού για να αποφασίσουμε αν θα τραβήξουμε προς Λευκόγεια και Πλακιά ή αν θα ανηφορίσουμε προς τη φημισμένη Πρέβελη. Στην πρώτη περίπτωση, στη διαδρομή μας θα συναντήσουμε τις ταμπέλες που δείχνουν προς Δαμνόνι και άλλες σχετικά μικρές αλλά όμορφες παραλίες. Επίσης όμορφη, αλλά ασύγκριτα μεγαλύτερη σε μήκος, είναι και η παραλία του Πλακιά. Το μικρό ψαροχώρι της δεκαετίας του ’70 με τα ελάχιστα σπίτια και τα ακόμα πιο λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια έχει εξελιχθεί σε πολυσύχναστο παραθεριστικό θέρετρο, αλλά -ευτυχώς- το μέγεθος της παραλίας έχει την ικανότητα να απορροφάει το πλήθος που έρχεται εδώ να απολαύσει τα διάφανα, πεντακάθαρα νερά του Λιβυκού.

ΠΡΕΒΕΛΗ

Η διάσημη Πρέβελη θεωρητικά δεν χρειάζεται συστάσεις, είναι από τα αξιοθέατα του Ρεθύμνου που απλώς δεν γίνεται να μην επισκεφθείς. Ωστόσο η διευκρίνιση απαραίτητη: όταν λέμε Πρέβελη, δεν εννοούμε μόνο την περίφημη παραλία του Φοίνικα (που ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ονομάζεται έτσι), αλλά και τη Μονή Πίσω Πρέβελη, που αποτελεί το ιστορικό αξιοθέατο της περιοχής. Το όμορφα ανακαινισμένο μοναστήρι ιδρύθηκε μεταξύ 16ου και 17ου αιώνα (άγνωστο πότε ακριβώς, καθώς από τις λεηλασίες πολλά έγγραφα και κειμήλια χάθηκαν ή καταστράφηκαν). Η απαραίτητη επίσκεψη στο μουσείο μάς αποκαλύπτει την ιστορία του: Επί Τουρκοκρατίας υπήρξε άλλοτε καταφύγιο και άλλοτε ορμητήριο των κατά καιρούς εξεγερμένων, ενώ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βοήθησε στην αποχώρηση των συμμαχικών στρατευμάτων που υπεράσπιζαν την Κρήτη. Κάτω στην παραλία τώρα, η κατάσταση έχει αλλάξει. Εκεί ο Κουρταλιώτης ποταμός και οι φοίνικες έστηναν -μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες- ένα σκηνικό που θύμιζε βόρεια Αφρική. Το φοινικόδασος όμως βρέθηκε ανυπεράσπιστο στην πυρκαγιά και η μαυρίλα που πήρε τη θέση του θα μαυρίσει την καρδιά σας. Τα αισιόδοξα σενάρια κάνουν λόγο για κάποια αποκατάσταση -φυσική αναγέννηση- σε καμιά διετία. Μπορούμε να ελπίζουμε. Πάντως, έχετε υπόψη σας ότι οι επιλογές για την προσέγγιση της παραλίας είναι δύο: λίγος χωματόδρομος και πολύ περπάτημα με απότομη κατάβαση ή πολύς (6 χλμ.) και «κακός» χωματόδρομος μέχρι τη διπλανή παραλία (Αμμούδι) και λίγο (σε σαφώς ευκολότερες συνθήκες) περπάτημα. Στην πρώτη περίπτωση, πάντως, αυτήν που παρκάρεις το αυτοκίνητο λίγο πιο κάτω από τη Μονή, η θέα κατά την κατάβαση είναι σαφώς πιο εντυπωσιακή. Αν επιλέξεις τη δεύτερη λύση, θα πρέπει να ακολουθήσεις το χωματόδρομο που ξεκινά από τη διασταύρωση με το πέτρινο γεφύρι, λίγο μετά την ερειπωμένη Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου (Κάτω Πρέβελη).

ΣΠΗΛΙ

Το Σπήλι βρίσκεται 3 χιλιόμετρα από τις βίλες. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να βρει Super Market, Αστυνομικό τμήμα, ταχυδρομείο, τράπεζα, καφετέριες, εστιατόρια, κέντρο υγείας, νοσοκομείο και πολλά άλλα. Είναι κτισμένο στους πρόποδες του όρους Βορίζη, παραφυάδας του Ψηλορείτη. Ο πληθυσμός του χωριού φτάνει τους 800 κατοίκους οι οποίοι αυξάνονται κατά τους θερινούς μήνες. Οι κάτοικοι του χωριού είναι κυρίως αγρότες, κτηνοτρόφοι και έμποροι, αλλά τα τελευταία χρόνια κυρίως οι νέοι, ασχολούνται με τον τουρισμό. Το χωριό αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο για την νότια Κρήτη και αυτό το κάνει ιδιαίτερα προνομιούχο για την θέση του. Λόγω της σπουδαιότητας της θέσης του, στο χωριό λειτουργούν σχεδόν όλες οι υπηρεσίες όπως: Τράπεζες, Ταχυδρομείο, ΟΤΕ, Κέντρο Υγείας, Αστυνομία ακόμα και συνεδριακό κέντρο στην Μητρόπολη. Ως εκ τούτου το μέρος ενδείκνυται για ξένους αλλά και για Έλληνες όπου μπορούν να συνδυάσουν τις διακοπές τους χωρίς να τους λείψει τίποτα. Στο κέντρο του χωριού, στην πλατεία με τα δύο αιωνόβια πλατάνια, βρίσκεται η κεφαλοβρύση όπως την αποκαλούν οι Σπηλιανοί. Πρόκειται για μία σειρά από 25 κρήνες (βρύσες) με μορφή κεφαλής λιονταριού από τα στόματα των οποίων ρέουν 330 κ.μ. νερού κάθε ώρα, πλούσιου σε σίδηρο και με σταθερή θερμοκρασία στους 13°C. Γύρω από την κεφαλοβρύση υπάρχουν ταβέρνες με γνήσια Κρητική κουζίνα, γραφικά καφενεία και καταστήματα λαϊκής τέχνης. Η πλούσια βλάστηση του χωριού οφείλεται στο γεμάτο πέστροφες ποτάμι που διέρχεται στα νότια του, το οποίο προσεγγίζεται μέσω μίας διαδρομής μεγάλου φυσικού κάλλους. Ένα από τα αξιοθέατα του χωριού είναι και οι πολλοί παραδοσιακοί νερόμυλοι που διασώζονται και κυρίως ένας από αυτούς που βρίσκεται ακόμα σε λειτουργία, ενώ γραφικό είναι και το χαρακτηρισμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση μονοπάτι Ε4 διαδρομή 20 «Σπήλι – Γερακάρι» η οποία περνάει από το ξωκλήσι του Αγ. Πνεύματος μέσα από τους καταπράσινους ελαιώνες βόρεια του χωριού. Επίσης, κοντά στο χωριό ξεκινάει το ωραιότερο φαράγγι του Ρεθύμνου, το Κουρταλιώτικο, που καταλήγει στο διάσημο φοινικόδασος της Πρέβελης.